Αγγειοπλαστική

«O πηλός είναι γη & μεταφέροντας ιδέες στον πηλό ζωντανεύεις τη γη…»

Μία από τις αρχαιότερες τέχνες που εξασκήθηκαν στη Σίφνο, από την Πρωτοκυκλαδική κιόλας περίοδο, είναι η αγγειοπλαστική.

Η αφθονία της πυρίμαχου αργίλου -προϊόν αποσάθρωσης των σχιστόλιθων-, το νερό από τα πηγάδια και τις στέρνες, η ύπαρξη καύσιμης ύλης, οι ήπιες κλιματολογικές συνθήκες αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες που ευνόησαν την ανάπτυξη της αγγειοπλαστικής στη Σίφνο, σε συνδυασμό, βέβαια, με την τεχνική και την καλή επίδοση των Σιφνιών στην τέχνη επεξεργασίας του πηλού. Έτσι με το πέρασμα του χρόνου το όνομα «Σιφνιός» ταυτίστηκε με τα επαγγελματικά «τσουκαλάς», «αγγειοπλάστης», «κανατάς».

Όσον αφορά στη γεωγραφική θέση των εργαστηρίων με τους απαραίτητους βοηθητικούς και αποθηκευτικούς χώρους, αυτή συνδέεται με τις γενικότερες ιστορικές συνθήκες. Όταν η πειρατεία μάστιζε τα κυκλαδονήσια, τα αγγειοπλαστεία βρίσκονταν στο εσωτερικό του νησιού και η παραγωγή κάλυπτε τις τοπικές ανάγκες. Αργότερα, όταν ο κίνδυνος εξαφανίστηκε, και κυρίως μετά την ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού Κράτους, οι αγγειοπλάστες μετέφεραν τις εγκαταστάσεις τους σε παραθαλάσσιες περιοχές, όπου υπήρχαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματός τους και παράλληλα η δυνατότητα ανάπτυξης εξαγωγικού εμπορίου. Επειδή οι αποστάσεις από τους κεντρικούς οικισμούς ήταν μεγάλες, οι αγγειοπλάστες παρέμεναν όλη την εβδομάδα στο χώρο εργασίας και γυρνούσαν στα σπίτια τους το Σάββατο το απόγευμα, από όπου έφευγαν πάλι το πρωί της Δευτέρας.

Στα χρόνια της μεγάλης ακμής της αγγειοπλαστικής, στα εργαστήρια υπήρχε καταμερισμός εργασίας και στην παραγωγική διαδικασία συμμετείχαν ο κλαδάς, ο χωματάς, ο μουλαράς, ο κοπανιστής, ο μάστορας και ο βοηθός του (πεσπρέτης).

Λόγω του πλεονασμού των εργατικών χεριών οι αγγειοπλάστες οδηγήθηκαν σε εποχική μετανάστευση σε κοντινά ή μακρινότερα νησιά, όπως αποδεικνύεται και από τα τοπωνύμια που έχουν διατηρηθεί σε πολλά Κυκλαδονήσια και μαρτυρούν την εποχική εγκατάσταση των Σιφνιών αγγειοπλαστών.

Σιφνιοί αγγειοπλάστες μετακινήθηκαν επίσης και ανέπτυξαν δραστηριότητα σε διαφορές περιοχές της Αττικής, όπως στο Μαρούσι, στο Χαλάνδρι, στην Αγία Παρασκευή κ.ά. αλλά και σε χώρες του εξωτερικού.

Σήμερα στο νησί λειτουργούν 20 εργαστήρια, τα περισσότερα από τα οποία αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις. Στα αγγειοπλαστεία αυτά παρασκευάζονται χρηστικά αντικείμενα για το μαγείρεμα ή την αποθήκευση των προϊόντων (μαστέλο, τσικάλι, κανάτα, φουφού, κουρούπι, πιθάρι, αρμεός, ποτήρια, πιάτα κ.λ.π.), που η χρήση τους διαδόθηκε και έξω από τα όρια της Σίφνου και των Κυκλάδων, ενώ παράλληλα με τις παραδοσιακές φόρμες, οι Σιφνιοί αγγειοπλάστες κατασκευάζουν διακοσμητικά αντικείμενα, δοκιμάζοντας νέες φόρμες και νέα χρώματα.

  1. Αντώνης Κ. Καλογήρου τηλ: 22840 33090, στον Αρτεμώνα
  2. Βασίλης Ι. Δεπάστας τηλ: 22840 33418, στον Αρτεμώνα
  3. Ιωάννης Λεμπέσης τηλ: 22840 32010, στον Αρτεμώνα
  4. Νικόλαος Ραβιόλος τηλ:22840 33755, στον Αρτεμώνα
  5. Ιωάννης Ναρλής τηλ: 22840 33909, στο Κάτω Πετάλι
  6. Αντώνης Ατσόνιος τηλ: 22840 71119, στο Βαθύ
  7. Φλώρα Μάρκου τηλ: 2284 071116, στο Βαθύ
  8. Ιωάννης Αποστολίδης τηλ: 22840 33721, στις Καμάρες (Δρόμο Καμαρών)
  9. Κωνσταντίνος Μάμιδας τηλ: 22840 33738, στις Καμάρες
  10. Γεώργιος Εξυλζές τηλ: 22840 33044, στις Καμάρες
  11. Αντώνιος Καλογήρου τηλ: 22840 31651, στις Καμάρες
  12. Κατερίνα Καλογήρου τηλ: 22840 31683, στις Καμάρες
  13. Γιάννης Ποδότας τηλ: 22840 32349, στις Καμάρες
  14. Γιώργος & Συμεών Ατσόνιος τηλ: 22840 32121, στις Καμάρες
  15. Αλέξανδρος Λεμονής τηλ: 22840 71362, στον Πλατύ Γιαλό
  16. Φρατζέσκος Λεμονής τηλ: 22840 71203, στον Πλατύ Γιαλό
  17. Λάμπρος & Αντώνης Σκανδάλης τηλ: 22840 31828, στου Πέτση (Δρόμο Χερρονήσου)
  18. Γιώργος Ατσόνιος ΜΠΑΪΡΑΜΗΣ τηλ: 6946 224008, στου Διαβρούχα (Δρόμο Χερρονήσου)
  19. Κωσταντίνος Δεπάστας τηλ: 22840 33121, στη Χερρόνησο
  20. Αγγελική Τζούλη Τζάννη τηλ: 22840 32267, στην Καταβατή